Yoga ve Kanser - 3

Merhaba,

Bu Yoga ve Kanser serisinin son yazısı olacak. Okumadıysanız öncelikle Yoga ve Kanser 1 ve Yoga ve Kanser 2 yazılarını okumanızı öneririm.

Daha önce konuya genel bir giriş yapmıştık, bugün de kısaca ameliyat, tedavi süreci ve sonrasına odaklanacağım. Bu noktadan sonrası belki biraz daha meme kanseri spesifik olabilir, bunun altını çizmek isterim ama yine de genele hizmet edebilecek noktaları eklemeye çalıştım.

Hepsi için genel bir not olarak şunu buraya yazmak isterim. Bedeninle, nefesinle kaldığın her anın, her pozun bir şifası var. Buna inan. İlgini çekiyorsa, pozların (asanaların), meditasyonun ve nefes egzersizlerinin yararlarını tek tek araştır.  Daha önce de söyledim, yoganın kanseri iyileştirme gibi bir iddiası yok ama sana iyi gelecektir ve sanılanın aksine yoga sadece her yerde gördüğün pozlardan ibaret değildir. Sadece meditasyon yaptığın ya da nefes egzersizi yaptığın gün de yoga yapıyorsun.

Ameliyat Sonrası

Ameliyat sonrası mümkün mertebe bedenimizin iyileşmesine odaklanıyoruz, meditasyonlar ve nefes egzersizleri dışında bir süre ek bir şey yapamayacağız, en azından doktorumuz onay vermeden. 

Doktorun onayı akabinde ise geçirdiğiniz ameliyata göre serilere odaklanmak çok mühim. Örneğin meme kanseri özelinde, koltuk altı lenfleri tamamen mi temizlendi, örneklem alınıp kapandı mı, ameliyatta meme alındı mı, sadece tümörün alındığı koruyucu cerrah mi oldu?

Bütün bu noktaları netleştirip doktorla önümüzdeki dönem için fiziksel limitlerinizi belirlemeniz çok ama çok önemli. 

O nedenle buraya ameliyat sonrası, iyileşme dönemi için seri girmeyeceğim. Limitleri öğrenip, buna göre serinin belirlenmesi, kişiye özel ve daha sağlıklı olacaktır. Geçirenler bilir, lenflere yapılan müdahale sonrası kolun taşıdığı yüke ekstra hassasiyet göstermek gerekir, bu örnekte bu müdahelenin bile seriyi nasıl değiştirebileceğini tahmin edebilirsiniz. 

İyi bir yoga eğitmeni hatta daha da iyisi yoga terapi eğitmeni ile dilerseniz bu dönemde doktorunuzdan aldığınız tüm bilgileri paylaşarak çalışabilirsiniz. Fakat unutmayın hareket etmemekten ziyade ilk iyileşme dönemi akabinde lenf ödem riski için ufak bir seri yapmak çok daha yararlı olabilir. İlk aşamada sadece bir duvara karşı durup parmakları gezdirerek eli sağa ve sola yürütme gibi basit egzersizler bile yardımcı olacaktır.  

Bir önceki yazıda anlattığım çalışmayı ve altta önerdiğim nefes çalışması gibi çalışmaları ise size iyi geliyorsa güvenle yapabilirsiniz.

Kemoterapi

Gelelim en yaygın bir diğer tedavi yöntemi olan kemoterapiye. Yine yaşayanların bildiği gibi tek bir kemoterapi tipi yok. Genelde halk arasında bilinen saç dökülmesi, mide bulantısı, halsizlik halleri en sık görülen yan etkiler de olsa, uygulanan kemoterapi şekline göre yan etkiler de değişiyor.  Ben de elimden geldiğince genel yan etkilere odaklanacağım.

En yaygın yan etkilerden biri mide bulantısı. Kişisel olarak da en işime yarayan şey nefes çalışmaları oldu. Nefesini sayarak yaptığın Zen meditasyonu, nefes alıp verişlerini sayarak gitgide uzattığın çalışmalar bulantı ile baş etmede çok yardımcı. 

Şuraya hemen örnek bir nefes çalışması bırakıyorum, ben en çok bunu kullanmıştım. Ben aslında, biraz o an ihtiyacım olan ne ise ona göre şekillendiriyordum, yani her seferinde aynı şeyi yapmıyordum. O yüzden farklı farklı nefes egzersizlerini denemeyi çok öneririm.

Örnek bir çalışma:

Sırtüstü uzanarak ya da oturarak yapabilirsin çalışmayı. Sırtüstü uzanıyorsan ayak tabanları yere gelsin. Ellerini karnına doğru getir. Gözlerin kapalı olabilir. Bir iki nefes doğal nefesinde kal. Sonra burundan derin bir nefes al ve burundan nefesi boşalt. Bir kez daha. Nefesin bedeninde yarattığı etkiyi farket. Nefes alış nasıl, veriş nasıl?

Sonrasında nefes alırken saymaya başla, 1-2-3-4 sn boyunca nefes al, 1-2-3-4 sn boyunca nefesi bırak. Buna 1-2 dakika devam et, iyi geliyorsa uzatabilirsin.

Nefes & Yoga çalıştıysan daha önce bu nefesi kare nefes olarak duymuş olabilirsin. Tam kare nefes çalışmasında 4 sayı nefes alırsınız, sonra 4 sayı nefes tutulur, 4 sayı nefes boşaltılır ve tekrar 4 sayı nefes tutulur. Fakat ben o dönem mide bulantısı yaşarken nefes tutmanın bana iyi gelmediğini farkettiğimden ama sayı ile nefes çalışması yapmanın ise çok iyi geldiğini düşündüğümden bunu başta belirttiğim şekilde sadece 4 sayı nefes al, 4 sayı nefes ver şeklinde yapıyordum. Dilersen tam kareyi de dene.

İkinci adımı olarak bu egzersizi 4 sayı nefes al, 8 sayı nefes ver şeklinde yaparsanız, çok daha gevşediğinizi farkedeceksiniz. Bir süre bunu da denemenizi öneririm. Ben de en etkili olan bu oluyordu.

Aktif dinlenme dediğimiz restoratif pozlarda dinlenmek de inanılmaz iyi geliyor. Restoratif yoga yazıp googleda bir arama yaptığınızda bile videolara erişebiliyorsunuz çok kolayca, oradan size iyi gelen bir iki poz belirleyip, yapmaya başlayabilirsiniz (ameliyatlı bölgeye dikkat ederek, doktor izin limitlerinde tabi)

Genelde ilk 3 gün akabinde bulantılar azalmaya başladığında başbaşa kaldığımız ağrılar; kas ağrısı, halsizlik ve uyuşmalar oluyor. Bunlar için ise belki sadece 15 dakikalık bir yoga pratiği ağırlıklı yerde ve restoratif pozlarla yapılan, yanında bol minder ve battaniye ile öyle iyi geliyor ki. 

Benim kemoterapi için en önemli taktiğim, o an asla istemesem de doya doya su içip, ilacın etkisini vücudumdan hızlıca atmak oluyordu. Yoga pozu olarak çevrilmeleri pratiğine eklemek, detoks etkisini destekleyecek ve vücuda ilacı atmada destek olacaktır. Bunu da destekli yapmak çok keyifli olacaktır.

Destekli Çevrilme Pozu Örnek:

Sırtüstü yoga matının ya da halının üzerine uzan, yanına büyükçe bir yastık ve battaniye al. Kollarını iki yana doğru aç. Dizleri kendine doğru çek ve istediğin bir yana düşür. Dizlerin arasına veya altına yastığını, ihtiyaç var ise hem yastığını hem de battaniyeni yerleştir. Burada bir süre, tercihen 2-3 dakika kal, ortaya gel ve diğer tarafta aynı pozisyonu yap. 

Pozu tamamladığında, yine sırtüstü gel. Bir süre burada kal. 

Radyoterapi

Aldığınız radyoterapi fazla yan etki yapmıyorsa (bildiğim kadarı ile genelde kemoterapiler tamamlandığında başlıyor) artık yogayı biraz daha aktif şekilde hayatınıza alabilirsiniz. Bağışıklığınız hala düşükse online veya youtube'dan takip edebileceğiniz dersleri yapmanın tam zamanı. Ben bu dönem (tabi corona da yoktu) artık stüdyo derslerine dönmüştüm ama yin yoga ve restoratif yoga derslerine giriyordum. Bir grup çalışmasında olmayı ve derse katılmayı size tekrar 'kalabalıklara dönmüş' hissettirdiği için çok çok öneriyorum. Şu anki koşullarda bu nedenle online grup çalışmalarını öneririm. 

Tedaviler Bitince

Yaşasın! O gün geldiğinde (belki hala düzenli kullandığınız ilaçlar olacak ama olsun büyükleri atlattık) sanırım artık bedenimizi de dinlemeyi öğrenmiş olduğumuz günlerdeyiz. Yani bunca tedavi sonrası hem fiziken hem de ruhen yorgunsak (ki yorgunuz) bu çok normal, bir anda önceki tempona dönmeyi beklemeden ama bedeninle bağını da koparmadan pratiğine devam etmeyi öneririm. En çok ama en çok ise meditasyon ve nefes çalışmalarını hayatından çıkarmamanı tavsiye ederim. 

Biliyorum bir süre 'ya yine olursa' kovalayacak, işte ondan kurtulmanın tek çaresi 'anda kalmak'. Çok çok yazdım bununla ilgili, eski yazılara bakabilirsin. Nefesten daha biricik bir araç var mı anda kalmayı hatırlatan, kullan onu.

Bir de unutma yalnız değilsin! 

Umarım yolun bu yazılarla kesiştiyse faydalı olmuştur senin için.

Sevgiler,

Deniz 

Instagram: @_denizaziz